بسم الله الرحمن الرحیم
این مصاحبه برای مجله الکترونیکی چارقد انجام شده است. همین گفتگو را با کمی ویرایش به تشخیص سردبیر اینجا ببینید.
اصل مصاحبه در دو پست، اینجا ارائه می شود.
امام حسین(ع) می فرماید: (من برای اصلاح امت جدم قیام کردم و می خواهم که امر به معروف و نهی از منکر نمایم. پس هر کس مرا به خاطر حق، بپذیرد خداوند به حق سزاوارتر است – زیرا خداوند همان حق است و اوست که حق را وحی می نماید و از مردم می خواهد که در راه حق حرکت کنند – و هر کس مرا رد نماید، صبر پیشه می نمایم تا این که خداوند بین من و این قوم به حق قضاوت نماید که او بهترین قضاوتگران است.)
1- لطفا اطلاعاتی در مورد جنبش "حیا"، اعم از تعداد دانشجویان دختر و پسر عضو این جنبش و اطلاعات دیگری نظیر اولین تاریخ فعالیت "حیا" و هدف از راه اندازی وبلاگ "حیا" را در اختیار خوانندگان نشریه الکترونیکی چارقد، قرار دهید.
اواخر اسفند ماه سال 1388، تعدادی از دانشجویان دانشگاه تهران جمع شدند و به بررسی وضعیت عفاف و حجاب در دانشگاه پرداختند. دلیل این گردهمایی و احساس ضرورت کردن برای بررسی وضعیت عفاف و حجاب دانشگاه، وضع نامناسب پوشش عده ای از دانشجویان، در مراسم ها و همایش ها و در سطح دانشگاه و وضعیت معاشرت های آنان در دانشگاه بود؛ که اصلا وضع مناسبی نیست. البته اعتراض هایی شده بود اما به صورت رسمی نبود. عده ای از دانشجوها با رئیس دانشگاه تهران، آقای دکتر رهبر صحبت کردند و مواضع دیگر دانشجویان معترض به وضع عفاف و حجاب در دانشگاه را مطرح کردند و از رئیس دانشگاه تهران خواستند که بر اساس قانون مصوب در مورد پوشش دانشجویان در دانشگاه، به وضعیت نا به سامان عفاف و حجاب رسیدگی کنند. ما این مساله را قبول نداریم که گفته شود اصل مسئولیت متوجه خود دانشجویان است زیرا طبق اساسنامه ای که وزارت علوم و شورای عالی انقلاب فرهنگی در دانشگاه دارد؛ اصل مسئولیت در مورد اصلاح وضعیت عفاف و حجاب در دانشگاه و به اجرا درآوردن قانون مصوب در این زمینه، متوجه رئیس دانشگاه و دیگر مسئوولین در دانشگاه می باشد.
دانشجویان معترض دیدند که پس از این اعتراض، اقدامی نشد لذا تصمیم گرفتند که بر اساس مسئولیتی که حضرت امام خمینی (ره) بر عهده دانشجویان گذاشته اند خود اقدام کنند. در بند میم وصیتنامه حضرت امام خمینی (ره) خطاب به دانشجویان آمده است که اگر در مساله ی اصلاح فساد تذکری به مسئولین دادید و در مورد اصلاح آن وضعیت اقدامی نشد خودتان وارد عمل بشوید. ما هم بر اساس همین مسئولیتی که بر دوشمان حس کردیم اقدام کردیم. در اولین قدم، نامه ای سرگشاده خطاب به رئیس دانشگاه تهران، دکتر رهبر منتشر کردیم. این نامه در زمینه وضعیت نا به سامان عفاف و حجاب در دانشگاه ها و از جمله دانشگاه تهران بود.
از نظر ما زمینه ساز بسیاری از مشکلات از جمله عقب ماندگی های علمی در دانشگاه ها، وضعیت نابه سامان عفاف و روابط غیر شرعی عده ای از دانشجوهاست. این نامه بیشتر تذکری بود به مسئولین امر، در مورد اصلاح وضعیت عفاف و حجاب در این دانشگاه و در دیگر دانشگاه ها و حتی در جامعه. بعد از این نامه با معاونین رئیس دانشگاه مصاحبه هایی انجام شد و جلساتی برگزار شد و قول هایی دادند مبنی بر اجرای قانون مصوب وضعیت پوشش در دانشگاه و اصلاح وضعیت کنونی، اما اقدامی صورت نگرفت. لذا نامه سرگشاده دوم از طرف دانشجویان معترض، خطاب به مسئولین امر منتشر شد . برای نگارش این نامه با عده ای از علمای تهران مشورت کردیم. از بعضی از مسئولین و اساتید دانشگاه کمک خواستیم؛ نظراتشان را جمع کردیم و نامه را منتشر کردیم. نامه دوم را با توجه به بعضی ار قوانینی که شورای انقلاب فرهنگی راجع به حجاب و عفاف و ارتباط های داخل دانشگاه تصویب کرده بود منتشر نمودیم . این دو نامه که در وبلاگ حیا هم هست؛ یک موج خوبی در دانشگاه ایجاد کرد و گفتمان حیا و عفاف و حجا ب از طرف همه قشر و همه طیفی مورد بحث واقع شد و راجع به مساله عفاف در دانشگاه، بین دانشجویان صحبت می شد. جلسات مختلفی با حضور تشکل های مختلف در دانشگاه برگزار شد و اساتید هم صحبت هایی در این جلسات کردند .
2-بازخورد داخلی و خبری این جنبش را چگونه دیدید؟
این قضیه به بیرون دانشگاه کشیده شد و خبرگزاری ها آمدند و این قضیه را پوشش خبری دادند و خیلی روی آن مانور دادند. از بیرون از ما درخواست شد که شما مواضعتان را بگویید. از این طرف بعضی از تشکل ها در درون دانشگاه خواستند قضیه را سیاسی جلوه بدهند با وجود اینکه ما چندین بار اعلام کرده بودیم که وابسته به هیچ تشکلی نیستیم. گفته بودیم که درد دین هست و به جایی وابسته نیستیم.
یک سری بیانیه ها و شبنامه ها در محیط دانشگاه و در خوابگاه ها توزیع کردند و گفتند که این ها از بیرون هدایت می شوند و وابسته به یک تشکل خاص هستند و از این جور صحبت ها. خواستند این گونه جلوه بدهند که این جنبش از بیرون رهبری می شود. بیشتر برای به حاشیه کشاندن بود و دلیل این کارشان هم این بود که این فسادی که در دانشگاه ها هست شده حیات و خوراک یک سری افراد و برخی تشکل ها.
در اردیبهشت ماه امسال، جدی تر از هر سال بحث مبارزه با بی حجابی و ضرورت وجود عفاف در جامعه بیش از پیش مورد توجه صدا و سیما و رسانه ها و مسئولین و آحاد ملت قرار گرفت. اما بعد از صحبت های رئیس جمهور این موضوع به کارگروه ها و مسئولین ادارت کشید و از گفتمان اجتماعی و عمومی کشور خارج شد.
از ابتدای مهر به این نتیجه رسیدیم که این اتفاق باید از داخل دانشگاه بیفتد و به تصویب قانون و گذراندن بخش نامه و این طور مسائل فکر کردیم، اما همانطور که می دانید سی سال است که این بخشنامه ها وقانون ها و تصمیم ها به آن نتیجه ای که باید نرسیده است. لذا با توجه به این حرف امام خمینی (ره) که فرمودند دانشگاه مبدأ همه تحولات است به این نتیجه رسیدیم که این اتفاق باید از داخل دانشگاه بیفتد. همان جریانی را که از قبل از عید 88 پیگیری می کردیم دوباره از مهر 89 شروع به پیگیری آن کردیم. و در این راستا وبلاگ حیا توسط عده ای از دانشجویان معترض به وضعیت عفاف و حجاب در دانشگاه، به پشتیبانی جنبش حیا، که از تاریخ 20 اردیبهشت 88 راه اندازی شده بود؛ جدی تر از قبل به فعالیتش ادامه داد.
3- چرا دانشجویان معترض و اعضای جنبش دانشجویی"حیا" اقدام به راه اندازی وبلاگ مستقلی نمودند؟
وبلاگ حیا هم بیشتر یک منبعی بر ای آن است که مواضعمان را اعلام بکنیم. دلیل اصلی اش هم این بود که بعضی از سایت ها ی داخل دانشگاه یا بیرون دانشگاه شروع کردند به اعلام مواضع ما و می نوشتند که جنبش دانشجویی حیا این را می خواهد و مواضعشان این است. این شد که دانشجویان معترض به وضعیت حجاب و عفاف و حیا در دانشگاه ها تصمیم گرفتند که خودشان تریبونی برای اعلام مواضع رسمیشان داشته باشند و وبلاگ حیا برای همین منظور راه اندازی شد.
4- چرا جنبش اصرار دارد که اسامی دانشجویان فعال در این زمینه، مخفی بماند؟
بچه هایی که در این مجموعه فعالیت می کنند در بیرون از این مجموعه در جاهای مختلف دانشگاه هم فعال هستند. ما به عنوان یک جریان فکری - دانشجویی وارد شدیم و با این زمینه که قشر دانشجو یک قشر فرهیخته ای است که از فضای باز فکری و نظریه پردازی استقبال می کند؛ ما به عنوان یک قشر فرهنگی وارد شدیم و بر این مبنا بودیم که به عنوان دانشجو حول این مساله و گفتمان جدید صحبت و بحث کنیم. اما عده ای این را برنتافتند و خواستند این جنبش دانشجویی را کانالیزه کنند و جریان سازی هایی بر علیه این حرکت انجام شد که قصد سیاسی جلوه دادن این جنبش فرهنگی را داشت. بعضی گروههایی هستند که در جریان سازی و ایجاد جنگ روانی مهارت دارند به همین دلیل تصمیم بر این شد که اسامی منتشر نشود تا جلوی فعالیتمان گرفته نشود. از طرفی هم چون مساله حجاب یک مساله دینی است همه می دانند که دانشجویان معتقد و متعهد و مذهبی در این مجموعه فعال هستند.
5- چرا جنبش حیا؟ چرا عفاف و یا حجاب نه؟
زیرا فضای مناسب و درخور شأن دانشگاه، باید با همکاری هم دختران دانشجو و هم پسران دانشجو در دانشگاه ها ایجاد گردد. حجاب را هم متوجه فقط خانم ها نمی دانیم. حجاب هم برای دختران است و هم برای پسران. اما در جامعه معمولا وقتی می گویند حجاب، همه آن را متوجه خانم ها می دانند. امروز متاسفانه آقایانی هستند که با بدترین و زننده ترین وضع پوشش در خیابان و مکان های عمومی حاضر می شوند و هیچ کس به دیده ی منکر به اینها نگاه نمی کند. کسی هم تذکری به آنها نمی دهد. بنایمان برا این است که علاوه بر مطرح کردن بحث پوشش برای خانم ها، بحث پوشش و حیا و عفاف را برای آقایان هم مطرح بکنیم و دیدگاه های اسلام بیان بشود.
لذا به این دلایل، ذهن ما دنبال واژها ای گشت که تداعی کننده حجاب و عفاف برای هم دختران و هم پسران باشد و واژه حیا را برای این منظور مناسب دیدیم .دلیل ایجاد فساد در دانشگاه این است که حیا از بین رفته است.
6- ضرورت عملکرد "حیا" و فعالان دیگر فرهنگی در فضای فعلی سایبر با توجه به نظر مقام معظم رهبری راجع به اینکه در دوران شبیخون فرهنگی به سر می بریم را چگونه می بینید؟
از همین پنجره کوچکی که از ذهن چند دانشجو باز شده (سایت حیا) خیلی حرف هایی که شاید مسئولین نمی توانند به دلیل مصلحت اندیشی بزنند دانشجویان دارند آن را مطرح می کنند. برخی آرمان های انقلاب اسلامی هم از طرف مسئولین فراموش شده است. این تبلیغاتی که از طریق زسانه های ملی دارد منتشر می شود آن آرمان های اصیل انقلاب اسلامی نیست. هر چقدر هم حرف از این آرمان های فراموش شده بیشتر به میان می آید انگار دستی در کار است که ما را از آن دورتر می کند. حضرت آقا فرمودند که اینترنت یکی از مواهب الهی است و یکی از نقمت ها هم هست. مانند یک چاقوی دو لبه خطرناک است. ما به عنوان یک موهبت الهی از این رسانه استفاده کردیم و حرف ها و مطالب و مواضعمان را بیان می کنیم. الحمدلله از سایت حیا استقبال خوبی هم شده است. هم خبرگزاری ها هم سیات های مختلف هم بعضی مسئولین استقبال کرده وبعضا همکاری هم کرده اند.
7- طبق معرفی سایت حیا و مواضعی که بیان شده در آن، چقدر به امر به معروف و نهی از منکر در جامعه معتقدید؟
با توجه به مشورت هایی که با علما کردیم و فرمایشات حضرت امام خمینی (ره) و حضرت امام خامنه ای، به این نتیجه رسیدیم که درمان قطعی و اصلی مشکل فساد موجود در جامعه ، اعم از فساد اخلاقی و فساد فرهنگی و تنها راهکار اصلی برای درمان، امر به معروف و نهی از منکر است. امر به معروف و نهی از منکر به معنای لسانی آن. یعنی تذکر دادن و گفتن زبانی که به عنوان یک فرهنگ بین همه مردم باشد. یکی از دوستان می گفت امر به معروف و نهی از منکر چیز عجیبی نیست. یعنی اگر بدی دیدیم در جامعه تذکر می دهیم؛ اگر خوبی دیدیم تشکر می کنیم. اگر این فرهنگ در جامعه جاری بشود بسیاری از مشکلات فرهنگی حل خواهد شد.عده ای از مسئولین می گویند باید کار فرهنگی بکنیم، عده ای می گویند باید کار ضربتی بکنیم. اینها که هی راهکار تراشی می کنند آیا خودشان را جای شرع قرار داده اند؟ ما برای حل این معضلات یک راهکار داریم آن را هم خدا در قرآن آورده و به آن امر کرده است. امر به معروف و نهی از منکر است. (در آیه 104 سوره آل عمران، می فرماید: ولتکن منکم امة یدعون الی الخیر و یامرون بالمعروف و ینهون عن المنکر... به این معنی که از شما گروهی باشد که به خیر دعوت کند و امر کند به معروف و بازدارد از زشتی و بدی.) حال اینکه از چه راهی به این برسیم مساله ای است که در جمع های مختلف روی آن در حال کار شدن است و یکی از مباحث مهم و اساسی است که در جامعه دانشگاهی ما اکنون مطرح است.
8- به نظر شما امر به معروف و نهی از منکر امروز در جامعه ما جواب می دهد؟
ما معتقدیم که دین اسلام برای زمان خاصی نیست و بر این اساس در هر جامعه ای هم باید جواب بدهد. فلسفه وجودی قانون هم اصلا همین است. یعنی یک خط قرمز مشخص می شود و اگر کسی از این خط قرمز عبور کرد به او نذکر داده می شود و این کاملا عقلانی است حتی اگر نخواهیم به عنوان مبحث دینی هم به آن بپردازیم یک بحث عقلانی است.
9- چه تعریفی از وضعیت ایده آل عفاف و حجاب در دانشگاه ها دارید؟
وضعیتی که ما انتظار داریم، آن چیزی که می خواهیم اجرا بشود؛ اجرای همان قانون هایی است که در این رابطه تصویب شده است. اگر به آن قانون عمل شد بعد آسیب شناسی می شود، از طریق نظارتی که در دانشگاه انجام خواهد شد؛ بررسی می شود اگر ضعفی داشت، برطرف بشود. اگر قانونی باید اضافه بشود، اضافه شود. اما آنچه الان طالب آن هستیم همان اجرای قانون تصویب شده در خصوص حجاب و عفاف و ارتباطات در دانشگاه هست.
10- چرا هیچ کس تا کنون پیگیر اجرای قوانین مصوب در شورای عالی انقلاب فرهنگی در زمینه بحث عفاف و حجاب در دانشگاه ها، نبوده است؟
جوی در چند سال گذشته در دانشگاه به وجود آمد که دانشگاه را به سمت بی تقوایی برد. این مساله یکی از معضلات و دلایلی است که جلوی فعالیت علمی و پیشرفت علمی دانشگاه را هم گرفته است. یک بخش آن متوجه کم کاری و سهل انگاری تشکل ها می شود. یک بخش آن متوجه مسئولین است که از طرف آنها باید قانون اجرا و نظارت شود. مسئولین هم احتمالا اگر به این قضیه بپردازند از طرف کسانی که از این فساد نفع می برند؛ مورد اعتراض قرار می گیرند. بعضی از مسئولین هم نمی خواهند برای خودشان حاشیه درست بکنند و روحیه انقلابی در ایشان کمرنگ شده است و تا کنون برای اقامه این واجب الهی سینه سپر نکرده اند . یک بخش هم متوجه خود دانشجوها هست. وقتی مسئولین فعالیتی نکنند، تشکل های دانشجویی هم فعالیت نکنند، دیگر از دانشجوها انتظاری نمی رود. این جنبش هم به این دلیل شکل گرفته است زیرا تشکل ها در این زمینه به وظیفه خود عمل نکردند؛ مسئولین هم در زمینه اجرا و نظارت وظیفه خود را انجام ندادند. لذا جنبش دانشجویی حیا شکل گرفت و شاید بتوان به نوعی از آن به عنوان جنبش مردمی درون دانشگاه، نام برد.
